และเนื่องในโอกาสปีมหามงคลที่ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 5 รอบ จึงมีพระดำริให้ก่อตั้ง “สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์” ขึ้น เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2530 โดยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดอาคารวิจัยเคมี ซึ่งเป็นอาคารหลังแรกของสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พุทธศักราช 2533 เพื่อถวายเป็นพระราชสักการะ โดยมีเป้าหมายสูงสุด คือ “การนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน และสนับสนุนงานในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9” ทั้งนี้ สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ เป็นองค์กรอยู่ในสังกัดมูลนิธิจุฬาภรณ์ และปัจจุบันอยู่ในการกำกับดูแลของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.)